Enver Paşa ve Mustafa Kemal Atatürk



Enver Paşa, Türkiye'de bir dönem öne çıkan bir isimdi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kurucuları ve önde gelen kişilerindendi. 23 Ocak 1913 günü Talat Bey ve bir grup İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesi ile birlikte Bab-ı Ali Baskını'nı gerçekleştirdi; iktidarın İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne geçmesini sağladı. Birinci Dünya Savaşı'na Almanların yanında girilmesinde öncü rol oynamış; fakat savaşın yenilgi ile sonuçlanması üzerine önce Almanya'ya ardından da Rusya'ya gitmişti. Yeni bir hedefi vardı: "Turan Devleti". Fakat 4 Ağustos 1922'de Bolşevik Ruslarla giriştiği bir çatışmada şehit oldu.

Enver Paşa, Milli Mücadele sırasında Türkiye'de değildi. Birtakım çevreler, Mustafa Kemal Atatürk'ün yerine Milli Mücadele'nin başına onun geçmesi için uğraştı. Fakat başarılı olamadılar.Enver Paşa son derece iyi yetişmiş bir askerdi; tıpkı Mustafa Kemal Atatürk ve Kazım Karabekir gibi.

Enver Paşa'nın Mustafa Kemal'le ilişkisi merak edilen bir konudur. Aralarında bir dönem rekabet olduğu sıkça anlatılır. Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı Cumhuriyet'in İlk Yüzyılı(1923-2023) adlı kitabında, Mustafa Kemal Atatürk ile Enver Paşa arasındaki ilişki konusunda şu yorumu yapmakta: 


Bir taraf Enver'in, diğer taraf Mustafa Kemal'in kıskandığını söylüyor. Fakat dik kafalı ve eleştiren zabitin sevilmemesi genel bir durumdur. Enver Paşa'nın Gelibolu müdafaası sonrası, Harp Mecmuası'na Mustafa Kemal'in fotoğrafının konulmasını istemediği doğrudur.
... Ama şunu da unutmamak lazım: Enver Paşa, Mustafa Kemal'in şahsında, savaşmaktan yana olmayan kimseleri istemiyor. Yani 'Savaşa girmeyelim, bekleyelim, bize saldırırlarsa saldırırız, talim gören ordumuzla onlara karşı koyacak gücümüz var...' görüşünde olanlara karşı, 'Savaşa girelim çünkü girmezsek İngiltere ve Rusya bizi parçalayacak!' fikrini savunuyor.(1)

(1) İlber Ortaylı ve İsmail Küçükkaya, Cumhuriyet'in İlk Yüzyılı(1923-2023), Timaş Yayınları, İstanbul 2012, s.39

Yorumlar

  1. Okudugum ve arastirdigim kaynaklardan cikardigim su ki Ataturk ve Enver pasa o donemin iki ezeli rakibi idi enver pasanin dini ve milli dusuncesini ortaya koyan biri iken Ataturk ise dini milli duyguyla yanyana tutmakda sakinca bulurdu nitekim her ikiside Turkiye'nin menfaati icin kafa agirttiklari inkar edilemez yanliz su da ayri bir gercek enver pasa Ataturk'un basarilarini gormemezlikden gelmis boyuna surgune yollamisdir Edirne'nin geri alinmasinda Gelibolu kolordusunun oncu birligi
    basinda yer alan Ataturk'un basarisini orppas etmek
    icin ataseaskeri olarak nu basarida adinin anilmamasi icin arkadasi Fethi Okyar ile birlikte
    surgune yolladi inkar edilemez

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Aşık Veysel'in kısaca hayatı, eserleri

Mimar Sinan'ın hayatı (Kısa-özet bilgi)

Mehmet Akif Ersoy'un Kısaca Hayatı